Tre vốn là loài cây thân thuộc và gần gũi với người dân Việt Nam. Chúng là vật liệu được ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực đời sống hằng ngày. Trong đó, không thể không nhắc đến các công trình kiến trúc được kiến tạo từ vật liệu tre – tuy đơn giản nhưng lại vô cùng ấn tượng. Bên cạnh đó, những đặc trưng về sự dẻo dai và bền vững của tre giúp cho các công trình duy trì và thích nghi được với mọi điều kiện thời tiết. Có thể nói, tre là vật liệu xanh có nhiều giá trị nghệ thuật độc đáo cho kiến trúc của Việt Nam. Để tường tận hơn về loại vật liệu có nguồn gốc tự nhiên này, mời các bạn cùng khám phá những đặc điểm, công dụng của tre và ứng dụng của chúng trong bài viết sau đây.
Tre – Vật liệu xanh và bền vững trong kiến trúc
Tre là một loại vật liệu có nguồn gốc lịch sử lâu đời. Từ xa xưa, chúng đã được ứng dụng vào các công trình kiến trúc. Đến tận ngày đây, tre vẫn là sự lựa chọn hàng đầu cho các công trình xây dựng.
Sự thành công của các công trình không chỉ đến từ công năng hay hình thái. Điều quan trọng hơn cả là khả năng tồn tại, thích nghi với thời gian và điều kiện tự nhiên trong khu vực. Các công trình muốn tồn tại theo thời gian cần phải đáp ứng được tiêu chí bền vững. Để đáp ứng được tiêu chí đó đòi hỏi cần có vật liệu xây dựng phù hợp. Tre chính là sự lựa chọn tiêu biểu và tốt nhất.
Tre vốn được mệnh danh là “thép” của tự nhiên và là vật liệu vô cùng quý giá của xứ nhiệt đới. Nhiều đất phương Tây đánh giá cao loại vật liệu này. Nguyên nhân đến từ công năng, độ bền, tính chịu lực, thẩm mỹ của chúng. Có thể nói, tre là một giải pháp tuyệt vời giúp xây dựng nền “kiến trúc xanh”. Đặc biệt, nó là vật liệu có lợi với môi trường, đặc biệt là ở nơi có khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng ẩm. Bên cạnh đó, việc khai thác và tận dụng nguồn lực thiên nhiên giúp công có thể trình thích nghi và bền vững với các yếu tố tự nhiên.
Việt Nam có rất nhiều công trình kiến trúc bằng tre nổi lên cùng những vị kiến trúc sư nổi tiếng. Một điển hình trong số đó là kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào. Triết lý trong kiến trúc của ông hướng đến niềm hạnh phúc. Nó được bắt nguồn từ việc sử dụng vật liệu thiên nhiên để kiến tạo một không gian gần gũi và vì con người nhất.
Ưu điểm của vật liệu tre
Tre có rất nhiều ưu điểm vượt trội. Đây là loại vật liệu có khả năng tái sử dụng mà vẫn đảm bảo chất lượng. Thời gian sinh trưởng của tre ngắn hơn so với các loại gỗ trong tự nhiên. Thông thường, tre được trồng từ 3-5 năm là có thể thu hoạch. Sức sống của tre rất mãnh liệt, có thể sinh trưởng trong môi trường khắc nghiệt. Ngoài ra, chúng cũng không cần đến phân bón hóa học hay thuốc trừ sâu.
Vật liệu tre có độ bền cao, gấp 2-3 lần so với gỗ thông thường. Chúng còn có độ bền kéo lớn hơn so với thép và chịu lực nén tốt hơn bê-tông. Với trọng lượng khá nhẹ, tre có thể được vận chuyển và thi công một cách dễ dàng. Một ưu thế khác của vật liệu này là sự dẻo dai. Chúng có khả năng uốn cong vượt trội, tạo ra những đường cong quyến rũ cho công trình. Bên cạnh đó, tre cũng có khả năng chống rung động rất tốt.
Tính ứng dụng
Vật liệu này thích hợp làm khung kết cấu cho các công trình kiến trúc hoặc các tác phẩm nghệ thuật. Nhờ khả năng chịu lực tốt nên tre có thể thay thế cho các vật liệu như sắt, thép… Đây còn là một vật liệu có khả năng tái tạo và sử dụng vào nhiều mục đích, nhiều dự án cần sự linh động. Ví dụ như không gian tạm thời, triển lãm,…
Tre được xem là một “ngôn ngữ thiết kế ấn tượng”. Do đó chúng được tận dụng nhiều trong việc tạo hình kiến trúc, nghệ thuật. Sự bố trí nhịp điệu và ứng dụng tính đặc rỗng của tre sẽ giúp tạo ra các không gian mở, giếng trời. Nhờ đó, công trình có thể khai thác tốt ánh sáng tự nhiên và thông gió. Đồng thời, tre còn là một vật liệu phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong không gian nội thất, vật liệu làm đồ nội thất.
Công trình nổi tiếng được thiết kế từ tre
Thạch nhũ tre
Đây là một công trình tiêu biểu Ccủa KTS Võ Trọng Nghĩa. Đồng thời, đây còn là một dấu ấn quan trọng đối với nền kiến trúc quốc tế. Công trình “Thạch nhũ tre” nằm trong khu trưng bày các tác phẩm của 100 kiến trúc sư tài năng trên thế giới. Những cây tre được xử lí, uốn lượn tạo những đường cong quyến rũ. Tất cả được gắn kết lại với nhau tạo ra một kết cấu vô cùng độc đáo. Sau đó, chúng được vận chuyển từ Việt Nam sang Ý và lắp ráp dễ dàng.
Dự án kiến trúc này không chỉ được đánh giá cao về hình thức kiến trúc, thương hiệu của kiến trúc sư. Nó còn nằm ở cách lựa chọn vật liệu đầy sự sáng tạo và hết sức hiệu quả. Đây là một công trình đảm bảo về công năng, độ bền. Đồng thời, nó còn có tính thích ứng cao với môi trường và dễ dàng thi công.
Nhà Cộng đồng Cẩm Thanh
Dự án kiến trúc “Nhà Cộng đồng Cẩm Thanh” được kiến tạo bởi kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào. Công trình cộng đồng này từng đạt giải thưởng SPEC GO GREEN 2014.
Công trình này là nơi tập huấn ứng phó biến đổi khí hậu. Đồng thời còn là không gian sinh hoạt văn hóa, thể thao của người dân. Nhà cộng đồng Cẩm Thanh được ví như một biểu tượng kết tinh các giá trị văn hóa dân tộc. Công trình giúp mở rộng và phát triển mạng lưới du lịch chung của thành phố. Nhờ đó, góp phần cải thiện sinh kế cư dân.
Giữa hàng tá vật liệu xây dựng cũ kĩ thì tre sáng lên như một vật liệu của tương lai, hy vọng rằng nó sẽ còn được ứng dụng nhiều hơn nữa trong các tác phẩm kiến trúc, nghệ thuật mới.
Cập nhật những bài viết khác tại:
Nguồn: kienviet.net
